مسأله حقِ تعیین سرنوشت از سوی مردم، عقلانی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمد سروش محلاتی در پیش همایش بین المللی حقوق مردم و حکومت اسلامی در اندیشه امام خمینی(ره) که ظهر امروز پنج شنبه در سالن همایش های مرقد امام خمینی(ره) برگزار شد با اشاره به موضوع رابطه حق تعیین سرنوشت با حق حاکمیت الهی در اندیشه امام خمینی(ره)، ابراز داشت: حق تعیین سرنوشت مردم موضوعی است که امام راحل(ره) آن را بیان کرده اند، در این میان سوالی مطرح می شود و آن این است که بیان موضوعی که از لحاظ اصولی برای امام(ره) تایید نشده می تواند بیان شود، این مساله جنبه جدلی دارد و یا یک استدلال واقعی است، سازگاری این موضوع با نظرات قبلی امام(ره) به چه شکل است.

وی افزود: در گذشته علمایی که کنار امام(ره) بودند این معما را غیر قابل حل تلقی کردند، آنها تصور می کردند در قانون اساسی توجیهاتی مطرح شده است.

حجت الاسلام محلاتی با اشاره به نظرات آیت الله مصباح پیرامون تفاوت نگرش امام(ره) در موضوع حق تعیین سرنوشت از سوی مردم و حاکمیت الهی، تصریح کرد: آقای مصباح حق تعیین سرنوشت را سلبی در نظر دارند و نه جنبه ایجابی، منظور این است که هیچ کس یا گروهی حق حاکمیت برگروه دیگری ندارد و این موضوع در صدد بیان اثبات نیست.

وی ادامه داد: این موضوع با حاکمیت خداوند منافاتی ندارد، از منظر آقای مصباح این یک حق عرفی است که در قانون آمده است، برخی گفته اند سخنان امام(ره) در این موضوع سیاسی بوده و به علت به میدان آوردن مردم بیان شده است، به نظر بنده این توجیهات با نظرات امام(ره) ناسازگار است، ایشان مساله را عرفی ندانسته بلکه عقلی تلقی می کنند،  امام(ره) حق مردم را در مرحله دوم سلبی ندانسته و ایجابی می دانند.

استاد حوزه با اشاره به سخنان امام راحل(ره) در موضوع حق تعیین سرنوشت توسط مردم، گفت: این ملت و هرملتی حق دارد خودش سرنوشتش را تعیین کند، این از حقوق اولیه هر ملتی است که تعیین شکل و نوع حکومت خود را در دست داشته باشد، این سخنان سلبی نبوده و ایجابی است، نتیجه این است که مردم باید نوع حکوت را مشخص کنند.

وی ادامه داد: امام(ره) می فرماید؛ با روی کار آمدن رضا خان سه اصل اسلامی پایمال شد، اصل آزادی مسلمین در رای به حاکم و تعیین سرنوشت خود، عدالت و اصل استقلال کشور اسلامی از اجانب و دخالت بیگانگان، امام(ره) تعیین سرنوشت از سوی مردم را یک اصل اسلامی می دانند، امام(ره) می فرماید؛عقل این است که سرنوشت هر ملتی به دست خودش باشد، اگر بخواهد یکی را به عنوان وکیل و یا رییس جمهور تعیین می کند.

حجت الاسلام محلاتی با بیان اینکه موضوع حق تعیین سرنوشت استفاده تبلیغی، شعار و جنبه سلبی نبوده بلکه عقلی و اسلامی است،  تاکید کرد: امام(ره) اعتقاد دارند تحمیل در نظام اسلامی نمی تواند وجود داشته باشد، امام(ره) می فرماید؛ امروز مردم آزاد هستند که سرنوشت خود را تعیین کنند، انتخابات برای تعیین سرنوشت توسط ملت است، این جملات مکرر مشخص می کند که مساله از منظر امام(ره) اصولی و پذیرفته شده است.

 
وی در ادامه سخنان خود افزود: تفکرات آنهایی که در هنگام تدوین قانون اساسی بنا را بر تعارض دانسته و کسانی که در صدد بیان توجیهات هستند با اصول امام سازگار نیست، براساس یک پیگیری در فرمایشات امام(ره) در سیر آثار ایشان یک نوع تغییر نسبت به این موضوع دیده می شود، این موضوع در کشف الاسرار پررنگ مطرح شده و در دهه 30 به صورت چالشی مطرح می شود، در کتاب محاضرات فی الاصول پس از طرح موضوع نصب الهی فقها از طرف خداوند چند ان قلت بیان می فرمایند، حدود یک صفحهدر این کتاب به اشکال پرداخته شده است، امام(ره ) بیان می فرمایند چه اشکال دارد که مردم انتخاب کنند و چرا حق الهی بیان می شود.

استاد حوزه با بیان اینکه در سخنان امام خمینی(ره) یک انعطاف نظر دید می شود، خاطرنشان کرد: این مطالب در سالهایی 1333 در بحث اصول ایشان مطرح می گردد، در موضوع ولایت فقیه امام(ره) این مبنا تغییر می کند، در بحث های سال 1347 بحث از این است که عقل حکم به حکومت و اسلام اقتضا به حکومت دارد و کسی می تواند حاکم باشد که عدالت و فقاهت داشته باشد، باید توجه شود بیان امام(ره) نسبت به گذشته تغییر پیدا می کند.

حجت الاسلام محلاتی با اشاره به  مساله پاسخ به مساله حق  تعیین سرنوشتمردم و مبنای امام خمینی(ره)، ابراز داشت: شهید بهشتی وقتی با این اعتراض مواجه شد تعبیر دارد و آن این است که ما در امامت تعیین داریم ولی تحمیل نداریم، این فاصله با تعیین سرنوشت مشخص می شود، این تعیین مجوز برای تحمیل نیست مردم نیز باید آزادانه زمینه حاکمیت را برای امام(ره) فراهم کنند و این نقش در زمان غیبت موثر‌تر خواهد بود زیرا در امامت نص وجود دارد بر شخص و اینجا نص بر عنوان است.
 وی ادامه داد: این روزها باید به آغاز انقلاب برگشته و مسائل بازخوانی شود، این اقدام برای افرادی که در آن زمان نبودند لازم است.

استاد حوزه با اشاره به اظهارات شهید بهشتی، گفت: در اصل 5 انتخاب فارغ از نقش مردم نیست، تا اکثریت مردم نباشد تمامیت و شانیت نیز نداشته و برخی این عنوان را قبول ندارند، برداشت من این است که در تفکر امام(ره) اصل حق تعیین سرنوشت  دروغی و تبلیغی نبوده است ایشان نسبت به این موضوع باور داشته و از آن در حیات خود دفاع کردند./811/202/ب2