مشهدالنذور را بیشتر بشناسیم
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پژوهشکده حج و زیارت وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، کتاب مشهدالنذور را که به معرفی مقبره عبیدالله از ذریه امام علی علیه‌السلام در بغداد می‌پردازد و به نگارش سیدمحمود سامانی مزین شده است، در راستای ترویج فرهنگ اصیل اهل بیت علیهم‌السلام منتشر کرد.
زیارتگاه مشهدالنذور در بغداد، مدفن عبیدالله بن محمد ابن عمر الاطرف بن علی، از نوادگان امام علی علیه‌السلام یا عبیدالله ابن محمد بن عمر الاشرف بن زین العابدین علیه‌السلام است که هر دوی آنان، محدث و افراد مورد احترام شناسانده شده‌اند.
مشهور آن است که منصور عباسی، فرد مدفون در مکان یاد شده را در نیمه سده دوم هجری به شهادت رساند. این آرامگاه، به تدریج، به زیارتگاهی مهم تبدیل شد و با اعتقاد مردم و برخی دولتمردان به حاجت‌روا شدن در صورت نذر برای این مرقد، به قبرالنذور و مشهدالنذور شهرت یافت.
گفتنی است برخلاف مشهور بودن مرقد عبیدالله و اقبال مردم به آن، از جزئیات نسب دقیق و زندگی صاحب مرقد، اطلاع چندانی در دست نیست و تاکنون نیز درباره او و مرقدش، اثری مستقل به نگارش در نیامده است و تنها برخی منابع، اشاراتی کوتاه به مدفن و نسب عبیدالله کرده‌اند.
نگارنده تا آنجا که ممکن بوده، تلاش کرده است تمام اخباری را که در آنها نامی از عبیدالله به میان آمده است؛ گرآوری کند.
این کتاب در سه فصل، تنظیم شده است؛ در فصل نخست، به اقوال مختلف درباره فرد مدفون در مشهدالنذور پرداخته شده است. معرفی پدر، جدّ و مادر عبیدالله بن محمد ابن عمر اشرف و نیز عبیدالله بن محمد عمر اطرف و اوصاف هر یک از آنان، از دیگر مباحث این فصل است.
در فصل دوم، چگونگی شهادت عبیدالله و مدفن او، بررسی شده و ضمن اشاره به وجه تسمیه مرقد به مشهدالنذور و همچنین قبرالنذور، به بازسازی‌های آن و نیز افراد صاحب نام مدفون در جوار عبیدالله، پرداخته است.
فصل سوم نیز به فرزندان و نسل عبیدالله از نوادگان امام سجاد علیه‌السلام و نیز عبیدالله از نوادگان امام علی علیه‌السلام اشاره دارد.
در فصل نخست این اثر و ذیل عنوان اوصاف عبیدالله نواده امیرمؤمنان علیه‌السلام آمده است: منابع درباره اوصاف و ویژگی‌های عبیدالله بن محمد بن عمر اطرف ساکت‌اند. تنها برخی منابع، وی را از اصحاب امام باقر علیه‌السلام برشمرده‌اند. همچنین او در سلسله روایان حدیث نبوی قرار دارد؛ از آن جمله است:
اخبرنا عبدالله بن عبیدالله بن عمر بن علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام قال: أخبرنا أبی، عن أبیه، عن جده عن علی قال: قال لی سلمان: قلما أطلعت علی رسول الله صلی الله علیه و آله و أنا معه إلّا ضرب بین کتفی فقال: یا سلمان هذا و حزبه هم المفلحون.
همچنین در فصل دوم و ذیل عنوان شهادت عبیدالله به نقل از ابوالحسن هروی می‌خوانیم: بعضی خلفا به کشتن مخفیانه وی تصمیم گرفتند. به همین منظور در محل قبر کنونی، گودالی حفر کردند و روی آن را پوشاندند و ایشان را از آن محل عبور دادند. او درون گودال افتاد و ایشان در حالی که زنده بود زیر خاک دفن شد.
علن شهرت این بنا به قبر نذور این است که هر کسی به هر نیتی برای این قبر و صاحب آن نذر کرده است حاجتش برآورده شده. من نیز بارها برای ایشان نذکر کردم و به خواسته‌ام رسیده‌ام و به نذر وفا کردم.
کتاب مشهدالنذور (مقبره عبیدالله از ذریه امام علی علیه‌السلام در بغداد) در قطع رقعی، 76 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و به قیمت 1800 تومان از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شده است./920/پ202/ب4