جایگاه اعتقاد در ارزیابی راویان از دیدگاه اهل سنت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کتاب جایگاه اعتقاد در ارزیابی راویان از دیدگاه اهل سنت در چهار بخش کلیات و مفاهیم، روایات اهل بدعت و مبتدعین، حدیث پژوهان اهل سنت و راویان شیعی و تعامل حدیث‌پژوهان اهل سنت با راویان اهل بدعت به قلم محسن افضل آبادی از سوی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شده است.
تردیدی نیست که دسترسی آیندگان به میراث جاودان کتاب و سنت، جز از راه مفاهیم و الفاظ، ناممکن بوده و هست. از این‌رو حکمت بالغه خداوند و نظر معصومانه نبوی بر آن تعلق گرفت تا شیفتگان معارف قرآن و سنت، به حفظ، کتابت، قرائت، روایت و درایت فراخوانده شوند.
با توجه به این آموزه‌های ارزشمند دینی بود که همت ارباب معرفت، به روایت و درایت حدیث معطوف شد. توجه مسلمانان به احادیث پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله از یک سو، پیدایش و رونق دستگاه جعل و افتراء حدیث از سوی دیگر و بیش از این‌ها، هشدارهای قرآن و سنت درباره ضرورت شناخت راوی و دقت در امانت و صداقت راویان حدیث، عالمان راستین را بر آن داشت تا سره از ناسره بازشناسند و گزارشگران و حکایتگران سنت را نقد و ارزیابی کنند.
بنابراین، تعیین ملاک‌ها و معیارهای گوناگوی از سوی اندیشوران جرح و تعدیل، همگی به سبب مصون ماندن این آموزه‌ها از تحریف است که یکی از این معیارها کیفیت سند به لحاظ ویژگی راویان به شمار می‌رود که از ملاک‌های مهم پذیرش روایت، نزد اندیشمندان حدیث و رجال است که بحث شروط راوی یکی از محوری‌ترین مباحث است.
مراد از شروط راوی، صفات و خصوصیاتی است که باید راویان یک حدیث، در مرحله تحمل یا ادای آن، بدان متصف باشند تا روایت آنها در شمار روایات مقبول قرار گیرد. از این‌رو حدیث‌پژوهان، اسلام، عقل، بلوغ، عدالت و ضبط را از شرایط نقل کننده روایت می‌دانند که در صورت احراز و اثبات آن در هر یک از راویان، چنین روایتی پذیرفته خواهد شد.
طبیعی است که این شروط باید با یکدیگر مرتبط باشند و جدا و مستقل از یکدیگر نباشند، البته برخی از آنها حساسیت بیشتری دارند. از این میان، شرط عدالت و در نتیجه، مباحث اعتقادی و گرایشات مذهبی راویان، از جایگاه ویژه‌ای نزد عالمان جرح و تعدیل برخوردار است.
اهل حدیث و مدعیان سلف‌گرایی، با تفسیر غلط واژه عدالت و بر خلاف روش پیشینیان خود، با هجوم به دیگر مذاهب فقهی و کلامی نظیر اشاعره، ماتریدیه، حنفی، مالکی، شافعی، شیعه و حتی دیوبندیه، بریلویه و جماعت تبلیغ، آنان را اهل بدعت می‌نامند و تنها خود را اهل سنت واقعی می‌دانند که یکی از تأثیرات این حکم، نپذیرفتن روایات اهل بدعت است.
این اثر که به بررسی جایگاه اعتقاد در ارزیابی راویان پرداخته است، می‌کوشد معیارهای عدالت راوی از دیدگاه حدیث‌پژوهان و رجالیون اهل سنت و پذیرش یا عدم پذیرش روایت از راویانی را که گرایشات مذهبی دارند، بررسی کند و با استفاده از معیارهای رجالیون اهل سنت، به تضعیف روایات منقول از راویان شیعی، به دلیل تشیع و تمایلات مذهبی خدشه وارد شود.
کتاب جایگاه اعتقاد در ارزیابی راویان از دیدگاه اهل سنت در قطع وزیری، 404 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و به قیمت 12 هزار تومان با تدوین پژوهشکده حج و زیارت از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شده است./920/پ202/ق