نگاهی کوتاه به زوایای مختلف حمله زمینی عربستان به یمن
به گزارش خبرگزاری رسا، تجاوز نظامی عربستان سعودی به یمن در حالی یازدهمین روز خود را سپری می‌کند که اعضای ائتلاف سعودی ـ آمریکایی بیش از پیش در ورطه این تجاوز گرفتار شده اند. ائتلاف "طوفان قاطع" به رهبری عربستان سعودی که هدف از حمله به یمن را حمایت از مشروعیت سیاسی رییس جمهور مستعفی این کشور و خلع سلاح انصار الله یمن تعریف کرده بود، نه تنها نتوانست پس از دوازده روز تجاوز هوایی، توپخانه ای و موشکی آن را محقق کند که شاهد پیشروی نیروهای ارتش و انصار الله یمن در مناطق مختلف این کشور از قبیل عدن است. به گونه ای که انصار الله در دو روز گذشته توانست به مناطق استراتژیکی از قبیل قصر معاشیق، فرودگاه و بندر عدن دست پیدا کند. شکست مزدوران منصور هادی و نیروهای تکفیری در این استان دستاورد بزرگی برای انصار الله و سایر همپیامانان این جنبش است. علاوه بر این دستیابی انصار الله و ارتش یمن به مناطق مهمی در باب المندب پس از آغاز حملات هوایی صورت پذیرفت.
در همین راستا پایان بانک اهداف نیروی هوایی عربستان سعودی برای ضربه زدن به مناطق مهم نظامی در یمن موجب هدف قرار دادن مناطق مسکونی، زیرساخت‌های شهری و کارخانه‌های مواد غذایی در صنعا و سایر شهرهای این کشور شده است. استفاده عربستان سعودی از بمب های غیر متعارف و تسلیحات ممنوعه در یمن شمار تلفات غیرنظامیان را به شدت افزایش داده است. امری که با انتقاد شدید کمیته بین المللی صلیب سرخ و سایر سازمان‌های حقوق بشری مواجه شد. صلیب سرخ تا کنون از کشته شدن 500 یمنی و زخمی شدن بیش از 1000 نفر خبر داده است که اغلب آن ها را غیر نظامیان تشکیل می‌دهند.
گزینه‌های پیش روی عربستان و واکنش های انصار الله
بررسی بعد نظامی اقدامات ائتلاف سعودی به یمن نیز با توجه به تجربه ائتلاف ضد داعش در سوریه و عراق نشان می‌دهد که حملات هوایی اگر چه مشکلاتی را برای طرف مقابل به وجود می‌آورد اما به هیچ وجه نمیتواند مثمر ثمر باشد. عربستان سعودی نیز در روزهای اخیر با آگاهی از این امر به بررسی جدی ورود زمینی به یمن پرداخت. البته تجربه نظامیان عربستانی در جنگ سال 2009 علیه حوثی‌ها در استان صعده کار را برای دولمتردان عربستانی به منظور تصمیم گیری در این خصوص دشوار می‌سازد. مجاهدان حوثی در آن جنگ علاوه بر قتل و اسارت شمار بالایی از نیروهای عربستانی توانستد مناطقی از این کشور را به تصرف خود در آوردند و در پایان نظام آل سعود با سرافکندگی تمام مجبور به گفت‌وگو با انصار الله برای پایان دادن به این بحران شد.
باید توجه داشت که مناطقی از قبیل نجران و جیزان مناطقی یمنی هستند که سال هاست از سوی آل سعود اشغال شده است. ساکنان یمنی این مناطق می‌توانند عملیاتی را در داخل عربستان انجام دهند امری که ضیف الله الشامی، عضو شورای سیاسی جنبش انصار الله یمن در گفت و گو با المیادین آن را رد نکرد. علاوه براین عدم آشنایی نیروهای سعودی و سایر کشورهای ائتلاف به محیط جغرافیایی شمال یمن می‌تواند آنها را در نقطه ضعف قرار داده و با توجه به کوهستانی بودن آن مناطق شمار تلفات نظامیان متجاوز را در مرزهای عربستان سعودی و یمن بالا ببرد. همچنین تبدیل صعده به پایگاه پرتاب موشک به مراکز نفتی و صنعتی عربستان سعودی شبیه آنچه در غزه علیه رژیم صهیونیستی رخ داد نیز از دیگر احتمالاتی است که می‌تواند به اقتصاد عربستان و جبهه داخلی این کشور ضربه وارد کند.
دولتمردان سعودی در برهه کنونی در یک دو راهی بسیار خطرناک قرار گرفته اند. آن ها از یک سو به هیچ وجه نمی‌خواهند که با پایان دادن به تجاوز نظامی به یمن عملیات خود را شکست خورده ببینند و پس از آن همه مانور در محافل سیاسی و رسانه ای از موضع خود عقب نشینی کنند و از سوی دیگر به خوبی می‌دانند که چه باتلاقی در یمن انتظار آن ها را می‌کشد. با توجه به اینکه هیچ اشغالگری در طول تاریخ نتوانسته صنعا، پایتخت یمن را به اشغال خود درآورد. اغلب ناظران و تحلیلگران سیاسی اتفاق نظر دارند ورود زمینی عربستان به یمن نوعی خودکشی است که باید دید عربستان حاضر به ارتکاب این حماقت می‌شود یا خیر. لازم به ذکر است که در سه روز اخیر باوجود اینکه هنوز هیچ درگیری جدی بین نظامیان سعودی و یمنی رخ نداده است، قبایل یمنی در مرزهای مشترک دو کشور موفق به کشتن سه تن از نیروهای سعودی شده اند.
اختلافات موجود در ائتلافت سعودی و راهکار سیاسی برای حل بحران
از سوی دیگر فرسایشی شدن تجاوز نظامی به یمن اختلافاتی را بین اعضای ائتلاف سعودی ایجاد کرده است. در روزهای اخیر انتقادات رسانه های نزدیک به عبدالفتاح سیسی، از سیاست‌های عربستان سعودی و تأکید رییس جمهور مصر بر اینکه ارتش این کشور تنها متعلق به مصر است، توجه رسانه‌های بسیاری را به خود جلب کرد. با توجه به اینکه عربستان اغلب کشورها را با انگیزه‌های مالی به عضویت این ائتلاف در آورده است به نظر می‌رسد با بالاگرفتن تبعات سیاسی، نظامی و اقتصادی این کشورها در تصمیمات خود تجدید نظر کنند. امری که در قبال پاکستان نیز مشهود است؛ ائتلاف سعودی در ابتدا از ورود نظامی پاکستان به یمن خبر داد اما در ادامه پاکستانی‌ها تنها به حمایت لجستیک و اطلاعاتی بسنده کردند. آمریکا نیز که با توجه به تجربه خود در افغانستان که شباهت های بسیاری به یمن دارد، از خطرات این ماجراجویی سعودی آگاه است، هرگونه دخالت مستقیم را در بحران یمن نفی کرد.
اگرچه به هیچ وجه نمی‌توان تحولات پیش رو را پیش بینی کرد اما به نظر می‌رسد اغلب قریب به اتفاق طرف‌های داخلی و خارجی یمن به این نتیجه رسیده اند که راهکار نظامی نمیتواند کاری را از پیش ببرد. کشورهای عربی مانند عمان و الجزایر که رابطه خوبی با ایران و عربستان دارند و به هیچ وجه در تجاوز به یمن دخالت نداشتند می‌توانند طرف‌های یمنی را برای برگزاری گفت‌وگو و مذاکره به منظور حل اختلافات خود دعوت کنند. این گزینه که به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای پایان دادن به کودک کشی عربستان و حل اختلافات داخلی یمن است از حمایت جمهوری اسلامی ایران نیز برخوردار است. سفر مرتضی سرمدی، قائم مقام وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به عمان و عراق که حامل پیام رییس جمهور به دولتمردان این دو کشور بود گواه روشنی بر این امر است. در این میان باید منتظر بود عربستان سعودی که بر گزینه نظامی ریسک کرده است حاضر به عقب نشینی از مواضع خود خواهد بود یا یمن را به لبه پرتگاه نزدیک تر می‌کند./983/ز503/ک
حسین سعدی