برگزاری آیین دوست علی امشب در کوچههای یزد
به گزارش خبرگزاری رسا در یزد، از مراسم های سنتی رمضان در یزد مراسم "دوست علی"و "پیراهن مراد" است مراسم سنتی "دوست ،دوست ،دوست علی" و "پیراهن مراد" ویژه شب و روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان همچنان در میان مردم دارالعباده استان یزد پا برجاست. این آیین که عدهای از آن به عنوان «دوست دوست» و عدهای به عنوان «دوست علی» یاد میکنند، در زبان مردم یزد به آیین «تق تقو» معروف است.
آیین "دوست علی"بر اساس خرده فرهنگ دیر پا در شامگاه بیست و ششم ماه رمضان پس از تاریکی هوا بوسیله خردسالان این خطه آغاز و تا نیمه های شب ادامه می یابد.
جمعی از کودکان و نوجوانان بصورت گروه های کوچک در محله های خود به درب منازل رفته و با قرائت اشعار و مطالب موزون، درخواست کمک می کنند.
این افراد که بعضا حتی صورت خود را نیز پوشانده اند به درب هر منزلی که رسیدند با خواندن ˈˈدوست دوست دوست علیه امام اول علیه" و یا" این خونه شربت و قنده ،امام علی درش را نبندهˈ یا ˈمن درویشم، کلاه ریشم تا نگیرم رد نمی شم ˈتقاضای کمک می کنند. صاحب خانه هم در جواب می گوید: ˈ می دیم می دیم . صبر کنید و باز هم افراد در جواب صاحبخانه می گویند : این خونه رو به طبسه صاحبش به مکه برسه.
گرچه قدمت این آیین در استان یزد مشخص نیست اما برخی از پژوهشگران فرهنگ عامه معتقدند این آیین از زمان شهادت حضرت علی (ع) توسط یتیمان کوفه برگزار شده و نسل به نسل با تغییراتی تداوم یافته و به ایران نیز راه یافته است. گرچه سند معتبری برای تایید این ادعا وجود ندارد اما حداقل میتوان گفت که وجه تسمیه این مراسم، برگرفته از جمعآوری شیر و نان در کوچههای کوفه پس از شهادت حضرت علی (ع) توسط ایتام بوده است.
عدهای نیز برگزاری این مراسم را زنده نگه داشتن فرهنگ کمک به کودکان و اکرام ایتام میدانند و در یزد مردم بسیاری به آن اعتقاد دارند و خود را برای برگزاری این آیین آماده میکنند.
یکی از پژوهشگران فرهنگ عامه در مورد این آیین با تشریح این آیین سنتی، بیان کرد: در این مراسم، دستهای از کودکان که تعداد آنها از سه تا چندین نفر متغیر است، در محلههای کوچک به درب منازل مردم رفته و با خواندن اشعاری دعاگونه در حق صاحبخانه یا مدح حضرت علی (ع)، از صاحبخانه طلب خوراکی و ... میکنند.
وی بیان کرد: این مراسم، خاص گروه نونهالان و نوجوانان دختر و پسر نیست بلکه در برخی از مناطق استان خانم های خانه دار هم چند نفری با هم به درب منازل همسایه ها رفته و سنت را بجا می آورند
همچنین براساس اعتقاد موجود کسانی که به مراسم "دوست ،دوست ،دوست علی"می روند چیزهایی که هر صاحبخانه به آنها می دهد به عنوان تبرک به مال خود اضافه و در طول سال از آن برای برکت زندگی استفاده می کنند.
مردم مومن یزد با عشق و ارادت خاصی که به ائمه اطهار(ع) و مولای متقیان دارند از شب های قبل از بیست وهفتم ماه مبارک رمضان با خریدن شیرینی، نبات، آبنبات، نخود ،خرما و سایر مواد خوردنی مناسب، آماده پذیرایی از برگزار کنندگان این آیین می شوند .
عده ای از مردم این استان عقیده دارند که برگزاری این مراسم علاوه بر زنده نگه داشتن یاد و خاطره مولای متقیان حضرت علی (ع) موجب نزدیکی دل ها و ترویج یتیم نوازی و ترحم دیگران در سطح جامعه نیز می شود .
آنها اجرای چنین مراسمی را که مخصوص دیار دارلعباده یزد است نشان دهنده فرهنگ خدا محوری و عشق و ارادت خالصانه به ائمه اطهار (ع) قلمداد می کنند .
برگزاری آیین دوست علی، امشب در کوچههای یزد
این مراسم امشب در کوچه ها و خیابانهای یزد برگزار میشود و عده زیادی از مردم از داخل خانههای خود به تماشای آن مینشینند و عده بسیاری نیز با طلب حوائج خود، کودکانی که اشعار دعاگونه را برای صاحبخانه قرائت میکنند به خوبی مورد لطف و پذیرایی قرار میدهند.
البته در شهر یزد به نظر میرسد این آیین رفته رفته در حال فراموشی است زیرا عدم استقبال برخی صاحبخانهها از این آیین، کودکان را در اجرای مراسم سنتی در سالهای آینده سست میکند.
برگزاری آیین ˈپیراهن مرادˈ از دیگر رسوم مردم استان یزد در روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان است که در پاره ای از نقاط این خطه بر پا می شود.
در این مراسم زنان در صحن مسجد جامع شهر و تکیه تاریخˈˈامیر چقماق یزدˈˈ برای گرفتن حاجت جمع شده و پارچه هایی که به همین منظور آماده شده را قبل از نماز ظهر در قالب لباسی دوخته و به فرد حاجتمند هدیه می کنند./1328/پ203/ب4