رد وهابیت در کتاب زیارت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کتاب زیارت(مجموعه مقالات در رد وهابیت) نوشته جمعی از نویسندگان پژوهشکده حج و زیارت از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر در بهار 1393 چاپ و روانه بازار شد.
زیارت قبور، در سنت نبوی ریشه دارد؛ چرا که رسول خاتم(صلیالله علیه و آله) خود به زیارت قبور مؤمنان می رفت و به این امر ترغیب مینمود؛ چنانکه مسلمانان را به زیارت قبر شریف خود فرا میخواند و میفرمود «کسی که مرا در زمان حیاتم و یا پس از وفاتم زیارت کند، در قیامت شفیع او خواهم بود». همچنین حضرت فرمود « کسی که حج نماید و به زیارتم نیاید، بر من جفا کرده است».
از این رو مسلمانان همواره خود را موظف میدیدند پیش و یا پس از انجام فریضه حج، به مدینه رهسپار گردیده و به زیارت قبر شریف آن حضرت بشتابند. تا اینکه در قرن دوازدهم، فرقه وهابیت بار سفربستن برای زیارت قبر نبوی و اولیای الهی را حرام دانست و از آن جلوگیری کرد. در حالی که مسلمانان چنین باوری نداشتند. از این رو در طول تاریخ همواره باورها و اندیشههای وهابیان را نقد کرده و کتابهای زیادی در رد آنان نوشتهاند.
«آثار سازنده زیارت از دیدگاه قرآن و سنت»، «مفهومشناسی زیارت در فرهنگ اسلامی»، «زیارت رسولالله(صلیالله علیه و آله) در قرآن کریم»، «زیارت در سیره و سخن پیامبر»، «هدف از زیارت»، «مشروعیت سفر برای زیارت قبور»، «زیارت اهل قبور از دیدگاه پیشوایان اسلام و آثار آن»، «فقه و فلسفه سیاسی زیارت پیامبر اعظم(صلیالله علیه و آله)»، «جایگاه زیارت نبی اعظم در منابع و مذاهب اسلامی»، «گردشگر همراه» و «زیارت اهلبیت پیامبر(صلیالله علیه و آله) از بهترین اعمال برای تقرب به خداوند است» از سرفصلهای مطرحشده در این کتاب است.
در ذیل موضوعی با عنوان آثار سازنده زیارت از دیدگاه قرآن و سنت میخوانیم: زیارت در لغت به معنی قصد است و در موردی به کار میرود که فردی از نقطهای به نقطهای برای دیدار شخصی یا مکانی برود و هدفش از این کار تعظیم و تکریم آن فرد یا آن مکان باشد. گاهی نیز زیارت به جملهها و عباراتی گفته میشود که انسان با آنها با فرد سخن میگوید و این اصطلاحی دیگر غیر از اصطلاح لغوی است.
آیین اسلام، آیین فطری است و دستورهای آن، با آفرینش انسان، هماهنگ و همسو است؛ این آیین، از هر نوع تشریع خلاف فطرت، پیراسته است. قرآن مجید بر این اصل تصریح میکند و میفرماید «فاقم وجهک للدین حنیفا فطرةالله التی فطرالناس علیها لا تبدیل لخلقالله ذلک الدین القیم و لکن اکثرالناس لا یعلمون؛ پس رو به آیین حق گرا(توحید خالص) کن که خداوند در نهاد انسانها جای داده است. دگرگونی در آفرینش الهی نیست. این است آیین استوار، ولی بیشتر مردم نمیدانند». مثلا انسان پیوسته عدل و داد را دوست داشته و از ظلم و ستم بیزار بوده است. به زندگی اجتماعی علاقهمند و از زندگی در بیغولهها گریزان میباشد.
مفهومشناسی زیارت در فرهنگ اسلامی عنوان یکی دیگر از فصلهای این کتاب است که ذیل آن آمده است: « آنچه در مباحث اندیشهای(عقلی) برای پیشبرد بحث و دستیافتن به نتایجی استوار، نقشی اساسی دارد، اصطلاحشناسی و درک صحیح مفهوم است. چه بسیارند، مشکلات و اختلافات علمی که ناشی از بیتوجهی به مفهوم حقیقی اصلاحات است.
زیارت، از مفاهیم رایج و بحثبرانگیز در حوزه علوم اسلامی است که همواره، دانشمندان آن حوزه، به آن توجه داشتهاند؛ اما درباره مفهومشناسی این اصطلاح، کمتر به پژوهش پرداختهاند. یکی از اساسیترین اولویتهای دین، فهم حقیقی از معارف و تبیین صحیح آن است که از سویی، بر دانش دین داران میافزاید و از سوی دیگر، سبب پیشبرد اهداف خدای متعال از جعل احکام و مفاهیم دینی میشود.
گاه بیان نادرست یا بیتوجهی به این مسأله، آفتها و مشکلات بسیاری در پی خواهد داشت؛ مانند برداشتی اشتباه از آیین یا رفتار دینی خاص، برای افراد دور از آن فرهنگ مذهبی چه دین داران از فرق و مذاهب دیگر، چه جوامع دور از آموزههای دینی)، با بروز رفتاری ناشایست از سوی پیروان آن آیین تا آنجا که در برخی موارد با شؤون در تضاد است. زیارت نیز در فرهنگ و معارف شیعه، از مفاهیم کلیدیای محسوب میشود که ارزش والایی دارد و سرچشمه آثار و ثمرات بسیاری است که شاید کمتر به بررسی آن پرداخته و در آن دقت شده است.
کتاب زیارت(مجموعه مقالات در رد وهابیت) نوشته جمعی از نویسندگان پژوهشکده حج و زیارت از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر در بهار 1393 با شمارگان 1000 نسخه به قیمت 5000 تومان در 203 صفحه منتشر شده است./907/ن601/ق