بایدها و نبایدهای انتقاد از نگاه آیت الله مکارم/ هیچ کس حق ندارد جلوی نقد سازنده را بگیرد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی امروز در آغاز درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، به مساله مهم انتقاد در جامعه اشاره کرد و گفت: متاسفانه مساله انتقاد در جامعه مورد افراط و تفریط واقع شده، برخی می گویند انتقاد نکنید چراکه شرایط کشور به خاطر تحریم ها و مسائل اقتصادی ایجاب نمی کند، برخی نیز می گویند همه چیز را باید به باد انتقاد گرفت.

انتقاد ابزار انتقام و تصفیه حساب های شخصی نیست

این مرجع تقلید با تاکید بر این که انتقاد در شاخه امر به معروف و نهی از منکر قرار می گیرد، گفت: انتقاد ابزار انتقام و تصفیه حساب های شخصی نیست، بلکه ابزار اصلاح است و اگر نباشد اصلاحات واقعی در جامعه انجام نمی شود.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که همه جایز الخطا هستند در هر مسؤلیتی اعم از ریاست جمهوری، وزیر و غیره که باشند، گفت: ما در مقابل همه شرایط جامعه مسؤولیت داریم، دین اسلام دین فردی نیست، بنابراین حق انتقاد داریم و حتی گاهی اوقات واجب است که انتقاد شود.

این مرجع تقلید با یادآوری این نکته که انتقاد باید به قصد اصلاح باشد نه تخریب، افزود: انتقاد باید سازنده، مفید و دوستانه باشد، نه مخرب، موزیانه و انتقام جویانه؛ این همان شرایط امر به معروف و نهی از منکر است که در فقه آمده، اگر از این مرز تجاوز نکنیم بسیار خوب است.

وی یادآورشد: اگر در مقابل برخی از امور به بهانه مسائل اقتصادی، تحریم و امثال اینها سکوت کنیم و گفته شود چیزی درباره حجاب، عفاف و مفاسد نگویید این غلط است.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با تاکید بر این که باید انتقاد در جامعه وجود وجود داشته باشد، ابراز داشت: انتقاد بویژه از سوی افرادی که اطلاعات بیشتری دارند، اهل علم و اساتید دانشگاه برای اصلاح جامعه و شرایط باید وجود داشته باشد.

برخی از فیلم ها شرایط اسلامی ندارند

این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: متاسفانه برخی از فیلم ها، رسانه ها و کتاب ها شرایط اسلامی ندارد و برخی ناسالم است که باید تذکر داد تا اصلاح شود.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با تاکید بر این که اگر حد و مرزها رعایت شود کار درست می شود، تصریح کرد: اگر دروغ بگوییم و تهمت بزنیم این درست نیست؛ کسی حق ندارد به بهانه این که شرایط تحریم و چنین و چنان است، جلوی نقد سازنده را بگیرد؛ از سوی دیگر اجازه نداریم هر چه سر زبان مان آمد بیان کنیم. اگر حدود را رعایت کنیم به یقین نتیجه خواهیم گرفت.

وی یادآورشد: امیدواریم با در نظر گرفتن شرایط اسلام درباره امر به معروف و نهی از منکر مساله انتقاد مفید و سازنده در جامعه ما وجود داشته باشد و انتقادهای مخرب و تؤام با ایذاء وجود پیدا نکند.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی یادآورشد: گاهی اوقات بیان مشکل و انتقاد به صورت فردی و خصوصی جواب می دهد، که در این صورت باید مخفیانه به شخص گفته شود، گاهی اوقات نیز این روش جواب نمی دهد و باید به صورت علنی و رسانه ای بیان شود که البته شرایط آن باید مورد توجه باشد.

آداب خنده در اسلام

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان روایاتی، یکی از نشانه های نادانی را خنده بیجا دانست و گفت: اسلام برنامه های جامعی برای تمامی عرصه های زندگی دارد، این جامعیت دین یکی از نشانه های عموم و شمول این آیین پاک است.

این مرجع تقلید با تاکید بر این که روایات بسیاری درباره خنده و آداب آن داریم، گفت: در برخی روایات داریم تبسم در صورت برادر مسلمان در زمره حسنات به حساب می آید، معنای این روایت این است که مسلمان نباید عبوس و اخمو باشد؛ بلکه در مقابل باید خوشرو و دارای اخلاق خوش و با جاذبه باشد.

این مرجع تقلید با بیان این که در اسلام حد و مرز خاصی برای خنده بیان شده است، یادآورشد: حضرت رسول(ص) خنده به صورت قهقهه نداشتند؛ چراکه باعث می شود ابهت انسان کم شود؛ از این رو انسان باید وقار و ادب را در خنده حفظ کند.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی بیان کرد: از برخی خنده هایی که در اسلام از آن نهی شده، خنی بیجا و بی مورد و همچنین خنده پر سر و صدا است. /924/پ202/ج