گزارشی از توزیع کرسی نمایندگی در پارلمان عراق

سومین دوره انتخابات پارلمان عراق از روز یکشنبه در خارج از این کشور برگزار شد و روز گذشته با برگزاری در داخل این کشور به پایان رسید.

این انتخابات در شرایطی برگزار شد که اولین انتخابات بدون حضور اشغالگران به شمار می آید. انتخابات پارلمان عراق نه تنها ترکیب پارلمان بلکه کابینه دولت را نیز تشکیل می دهد به گونه ای که رییس جمهور، نخست وزیران و وزیران از سوی این پارلمان انتخاب می شوند.

شمارش آرا از شب گذشته آغاز شد تا گروه های سیاسی پس از اعلام نتایج به گفت وگو و مذاکره برای تشکیل دولت بپردازند.

در این گزارش برای آگاهی خوانندگان به بررسی چگونگی توزیع کرسی های پارلمان میان استان ها و گروه های مختلف و همچنین نتایج دوره گذشته انتخابات می پردازیم.

طبق آمارهای اعلام شده بیش از 20 میلیون تن از مردم عراق واجد شرایط رأی بودند که باید 328 نامزد را از میان 9031 نامزد انتخاباتی به پارلمان سوق دهند.

در انتخابات دوره گذشته که در سال 2010 برگزار شد فهرست العراقیه به ریاست ایاد علاوی که شامل اهل تسنن و شیعیان سکولار بود توانست 91 کرسی کسب کند. ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی با 89کرسی، ائتلاف ملی عراق به ریاست سید عمار حکیم با 70 کرسی، ائتلاف کردستان با 43 کرسی، فهرست تغییر با 8 کرسی، جبهه التوافق با 6 کرسی، ائتلاف وحدت عراق با 4 کرسی، اتحاد اسلامی کردستان با 4 کرسی، جماعت اسلامی کردستان با 2 کرسی در مراتب بعدی قرار گرفتند.

اقلیت ها نیز بر اساس قانون، 8 کرسی را از آن خود کردند.

تقسیم کرسی‌های پارلمان در استان‌های مختلف عراق براین اساس است که هر استانی جمعیت بیشتری را در خود گنجانده باشد از کرسی‌های بیشتری در پارلمان بهره‌مند است و در ازای هر 100 هزار عراقی یک کرسی در پارلمان در نظر گرفته شده است. براین اساس هر استان عراق یک حوزه انتخاباتی محسوب می‌شود که تمامی گروه‌ها می‌توانند فهرست خود را برای به دست آوردن کرسی‌های موجود در آن ارائه دهند.

اما تعداد کرسی اختصاص یافته در دوره کنونی و نتایج بدست آمده در دوره گذشته به تفکیک استان ها به شرح ذیل است:

1. بغداد

پایتخت عراق که جمعیت 6 میلیون و 900 هزار را داراست از 69 کرسی برخوردار بوده و بزرگترین حوزه انتخاباتی این کشور است.
نتایج انتخابات دوره گذشته بدین صورت بود: 1. ائتلاف دولت قانون 26 کرسی 2. فهرست العراقیه 24 کرسی 3. ائتلاف ملی 17 کرسی 4. جبهه التوافق عراق 1 کرسی

2. نینوا

دومین استان بزرگ عراق و جمعیت آن 3 میلیون و 100 هزار نفر است. این استان که اکثریت شهروندان آن را اهل تسنن تشکیل می دهند 31 کرسی دارد.
نتایج انتخابات دوره گذشته؛ 1. فهرست العراقیه 20 کرسی 2. ائتلاف کردستان 8 کرسی 3. ائتلاف ملی عراق 1 کرسی 4. جبهه التوافق عراق 1 کرسی 5. ائتلاف وحدت عراق 1 کرسی

3. بصره

سومین استان بزرگ عراق است که با توجه به جمعیت 2 میلیون و پانصد هزار نفری، در این دوره 25 کرسی را به خود اختصاص داده و اکثریت شهروندان آن را شیعیان تشکیل می دهند.
در انتخابات گذشته دولت قانون توانست 14 کرسی، ائتلاف ملی عرا ق7 کرسی و فهرست العراقیه 3 کرسی بدست آورد.
تعداد کرسی ها در دوره گذشته 24 بود.

4. ذی قار

این استان یک میلیون و 900 هزار جمعیت دارد و در این دوره 19 نفر از این استان به پارلمان راه می یابند. این استان نیز شیعه نشین به شمار می آید.
نتایج بدست آمده در انتخابات دوره گذشته؛
1. ائتلاف ملی عراق 9 کرسی
2. ائتلاف دولت قانون 8 کرسی
3. فهرست العراقیه 1 کرسی
تعداد کرسی های این استان در دوره گذشته 18 کرسی بود.

5. سلیمانیه

این استان کرد نشین، یک میلیون و 800 هزار جمعیت دارد و 18 کرسی را از آن خود کرده است. آرای این استان در دوره گذشته منحصرا به احزاب کرد رسید.

1. ائتلاف کردستان 8 کرسی
2. گروه التغییر 6 کرسی
3. اتحاد اسلامی کردستان 2 کرسی
4. جماعت اسلامی کردستان 1 کرسی

تعداد کرسی های این استان در دوره گذشته 17 کرسی بود.

6. بابل

این استان نیز یک میلیون و 700 هزار جمعیت دارد و 17 کرسی را در پارلمان از آن خود کرده است. اکثر شهروندان این استان شیعه هستند.

نتایج بدست آمده در انتخابات دوره گذشته بدین صورت بود که ائتلاف دولت قانون 8 کرسی، ائتلاف ملی عراق 5 کرسی و فهرست العراقیه 3 کرسی بدست آوردند.
تعداد کرسی های این استان در دوره گذشته 16 کرسی بود.

7. الانبار

این استان با جمعیت یک میلیون و 500 هزار نفر دارای 15 کرسی در انتخابات است. الانبار که استانی سنی نشین است چند ماهی است به دلیل جنگ ارتش عراق با تروریست ها در بحران بسر می برد.

روند برگزاری انتخابات در این استان تا مدت ها بحث اصلی بود اما دولت و کمیساریای عالی انتخابات تأکید کردند که این انتخابات مطمئنا در این الانبار برگزار خواهد شد. البته انتخابات در فلوجه به دلیل تسلط تروریست ها در آن برگزار نمی شود.

فهرست العراقیه توانست در انتخابات دوره گذشته 11 کرسی متصاحب شود. جبهه التوافق نیز دو کرسی و ائتلاف وحدت عراق یک کرسی بدست آوردند.
تعداد کرسی های این استان در دوره گذشته 14 کرسی بود.

8. اربیل

استان کردنشین الانبار نیز یک میلیون و 500 هزار جمعیت دارد، بنابراین 15 کرسی پارلمان از آن این استان است.

نتایج بدست آمده در انتخابات دوره گذشته؛
1. ائتلاف کردستان 10 کرسی
2. گروه التغییر 2 کرسی
3. اتحاد اسلامی کردستان 1 کرسی
4. جماعت اسلامی کردستان 1 کرسی

کرسی های این استان نیز نسبت به دوره گذشته با افزایش یک کرسی به 15 کرسی رسیده است.

9. دیاله

دیاله از استان هایی که گروه های شیعه، سنی و کرد برای 14 کرسی پارلمان با هم رقابت می کنند. جمعیت استان دیاله یک میلیون و 400 هزار تن است.
نتایج بدست آمده در انتخابات دوره گذشته؛
1. فهرست العراقیه 8 کرسی
2. ائتلاف ملی عراق 3 کرسی
3. ائتلاف دولت قانون 1 کرسی
4. ائتلاف کردستان 1 کرسی

این استان نیز با افزایش یک کرسی مواجه شده است.

10. کرکوک

این استان به دلیل بافت شیعه، سنی و کرد و همچنین نفت خیز بودن از اهمیت فراوانی برخوردار است به گونه ای که قسمتی از آن تحت کنترل اقلیم کردستان و قسمتی دیگر از سوی دولت مرکزی اداره می شود.
12 کرسی برای جمعیت یک میلیون و 200 هزار نفری کرکوک اختصاص داده شده است.

نتایج بدست آمده در انتخابات دوره گذشته؛
6 کرسی از آن فهرست العراقیه و 6 کرسی نیز در اختیار ائتلاف کردستان قرار گرفت.

11. صلاح الدین

صلاح الدین نیز همانند کرکوک 12 کرسی در اختیار دارد
نتایج بدست آمده در انتخابات دوره گذشته؛
1. فهرست العراقیه 8 کرسی
2. جبهه التوافق 2 کرسی
3. ائتلاف وحدت عراق 2 کرسی

12. نجف

استان نجف اشرف که بارگاه ملکوتی امیرمومنان علی(ع) و حوزه علمیه نجف را در خود جای داده است 12 کرسی در پارلمان دارد که ائتلاف دولت قانون توانست 7 کرسی و ائتلاف ملی عراق 5 کرسی بدست آورد.

13. واسط

این استان شیعه نشین با توجه به جمعیت یک میلیون صدهزار نفری، 11 کرسی در پارلمان دارد. ائتلاف دولت قانون 5 کرسی، ائتلاف ملی عراق 4 کرسی و فهرست العراقیه دو کرسی در انتخابات دوره گذشته کسب کردند.

14. القادسیه

این استان نیز 11 کرسی در پارلمان دارد و اکثر آرای آن متوجه شیعیان است.
ائتلاف ملی عراق 5 کرسی، ائتلاف دولت قانون 4 کرسی و فهرست العراقیه دو کرسی بدست آوردند.

15. دهوک

استان دهوک عراق 11 کرسی در پارلمان دارد و همه آرای آن به سوی گروه های کرد خواهد رفت.
در دوره گذشته ائتلاف کردستان 9 کرسی و اتحاد اسلامی 1 کرسی کسب کردند. سهمیه این استان در دوره کنونی یک کرسی افزایش یافته است.

16. کربلا

استان کربلا نیز 11 کرسی در پارلمان دارد که ائتلاف دولت قانون موفق شد با 6 کرسی در صدر قرار گیرد. ائتلاف ملی عراق با سه کرسی و فهرست العراقیه با یک کرسی در رتبه های بعدی قرار گرفتند.

17. میسان

این استان سنی نشین با یک میلیون جمعیت، 10 کرسی در پارلمان دارد که ائتلاف ملی عراق توانست 6 کرسی را در دوره گذشته از آن خود کند و ائتلاف دولت قانون نیز 4 کرسی دیگر را متصاحب شد.

18. مثنی

این استان با 700 هزار جمعیت، تنها هفت کرسی را در اختیار دارد که ائتلاف دولت قانون 4 کرسی و ائتلاف ملی عراق 3 کرسی را در انتخابات گذشته بدست آوردند.

هشت کرسی باقیمانده به اقلیت مسیحی، ایزدی‌های عراق، صائبی‌های مندائی‌ و شبکی‌ها اختصاص داده شده که با توجه به جمعیت این گروه‌ها پنج کرسی پارلمان به اقلیت مسیحی و در استان‌های بغداد، نینوا، کرکوک، دهوک و اربیل اختصاص داده شده است.
 

رقابت میان جریان‌های سیاسی مختلف برای به دست آوردن کرسی مسیحیان به ویژه در استان‌های کرکوک، دهوک و اربیل بسیار زیاد است.
 

ایزدی‌ها و شبکی‌های عراق نیز براساس قانون هر کدام یک کرسی پارلمان را در استان نینوا به خود اختصاص می‌دهند و صائبی‌ها نیز یک کرسی در حوزه انتخابی بغداد دارند که برای به دست آوردن آن نامزدهای خود را معرفی می‌کنند./980/ز501/ک
محمدرضا جاسم زاده جایروند