در شماره 89 فصلنامه رسانه می‌خوانیم؛
نظام هنجاری اطلاع‌رسانی در فقه شیعه
خبرگزاری رسا ـ شماره 89 فصلنامه علمی ترویجی وسایل ارتباط جمعی با عنوان رسانه به صاحب امتیازی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، شماره 89 فصلنامه علمی ترویجی وسایل ارتباط جمعی با عنوان رسانه به صاحب امتیازی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ویژه زمستان 1391 چاپ و روانه بازار شد.
«آزادی مطبوعات در منظر حق دسترسی آزاد به مطبوعات»، «مصرف فرهنگی و رسانه‌ای و مخاطبان فعال»، «تحول مفهوم قدرت از سخت به نرم و کاربرد آن از سوی آمریکا در مورد ایران» و «نظام هنجاری اطلاع‌رسانی در فقه شیعه» برخی از موضوعات مطرح‌شده در این فصلنامه است.
از دیگر مطالب مطرح‌شده در این فصلنامه می‌توان به «چشم‌انداز در حال ظهور صنعت خبر»، «شناخت الگوهای مصرف سریال‌های غیررسمی»، «شناسایی عوامل تأثیرگزار در پرورش کارآفرینی سازمانی در سازمان‌های رسانه‌ای» و «اهمیت و محدودیت رسانش پیام از دیدگاه حضرت امام خمینی رحمةالله علیه» اشاره کرد.
آزادی مطبوعات در منظر حق دسترسی آزاد به مطبوعات
جلیل مالکی، زهرا واعظی
چکیده: همواره چالش اساسی در مطبوعات، تعیین حدود آزادی‌های آنها بوده است. مطبوعات همیشه از یک سو باید منتقد و امر به معروف و ناهی از منکر حکومت‌ها باشند؛ لذا تعیین حدود آزادی مطبوعات بسیار مهم و ضروری است. مطبوعات جزئی از رسانههای گروهی هستند که در قانون اساسی به آزادی آنها پرداخته شده است و حی قانونی به نام همین رسانه گروهی به تصویب رسیده است. در واقع قانون مطبوعات در مقام بایدها و نبایدهای عملکردی مطبوعات هستند که حدود آزادی مطبوعات را مشخص کرده است.
از سوی دیگر حق دسترسی آزاد به اطلاعات یکی از حقوق بنیادین بشر در اسناد حقوقی ملی و بین‌المللی است که مورد توجه قرار گرفته است. هر شهروند حق دارد با استفاده از مطبوعات و سایر رسانههای نشر عقاید و افکار به درست‌ترین اخبار و اطلاعات داخلی و خارجی و تحولات جهانی دسترسی داشته باشد. به زعم نگارنده مقاله یکی از عوامل کلیدی تعیین‌کننده حدود آزادی مطبوعات در کنار اخلال به مبانی اسلام و حقوق ملی، میزان دسترسی شهروندان به اطلاعات است که در این مقاله به دنبال تبیین تلازم بین آزادی مطبوعات و حق دسترسی آزاد به اطلاعات هستیم.
مصرف فرهنگی و رسانه‌ای و مخاطبان فعال
سیدمحمد مهدی‌زاده
چکیده: این مقاله به بررسی مقوله مصرف فرهنگی و رسانه‌ای در مدرنیته متأخر از منظر مطالعات فرهنگی می‌پردازد و ضمن تأمل بر فرایند فردی‌شدن مصرف و تفسیر متون فرهنگی و رسانه‌ای، با مرور دیدگاه‌های استوارت هال، دیو مورلی، جان فیسک، میشل دوسرتو، هنری جنکینز، راجر سیلورستون، آبر کرامبی، و لانگهرست و پیر بوردیو، مصرف را فعالیتی فرهنگی و اجتماعی تعریف می‌کند که طی ان، مخاطبان در برابر معانی مرجح متن مقاومت می‌ورزند و با تولید ثانوی متن به هنگام مصرف، هویت خود را به طور بازاندیشانه می‌سازند.
تحول مفهوم قدرت از سخت به نرم و کاربرد آن از سوی آمریکا در مورد ایران
محمدرضا مرندی، زهرا عابدینی
چکیده: انقلاب اسلامی ایران در اولین اعلان موجودیت خود در تضادی آشکار با دایره تقسیم‌شده قدرت در زمان خود قرار گرفت. جوزف نای قدرت را دارای دو لایه سخت و نرم می‌داند(سلیمانی پورلک،1389:24). قدرت نظامی و اقتصادی به مثابه قدرت سخت و نیمه‌سخت می‌توانند دیگران را به تغییر مواضع خود سوق دهند. قدرت نرم عبارت است از «توانایی کسب آنچه می‌خواهید، از طریق جذب کردن نه از طریق اجبار و یا پاداش.» در دوره پس از انقلاب، اقدامات آمریکا به دفعات امنیت ملی ایران را به خطر انداخته است. در طول حدود هفت دهه گذشته ایران و امریکا در مناسبات دو جانبه خود با فراز و فرودهایی بسیاری رو به رو شده‌اند. از اتحاد استراتژیک تا قطع روابط و درگیری نظامی را می‌توان در پرونده مناسبات این دو کشور مشاهده کرد.
بررسی مناسبات آمریکا با جمهوری اسلامی ایران نشان‌دهنده این واقعیت است که در دهه اول پیروزی انقلاب، امریکا بیشتر از قدرت سخت علیه ایران استفاده کرده است که نمونه بارز آنع تحریم‌های اقتصادی، حمله نظامی به طبس، همکاری امریکا با عراق در طول جنگ تحمیلی و وقوع درگیری‌های مستقیم و غیرمستقیم نظامی این کشور با ایران است. با شکست آمریکا در کاربرد قدرت سخت علیه ایران، این کشور از قدرت نرم علیه ایران استفاده بیشتری کرده است. بر همین اساس سیاست آمریکا در برابر ایران به ویژه پس از 11 سپتامبر آمیزه‌ای از شاخص‌های نرم و سخت است که اولی در مقام بسترساز، مکمل و توجیه‌کننده عمل کرده است.
نظام هنجاری اطلاع‌رسانی در فقه شیعه
محسن اسماعیلی، عبدالله جلالی
چکیده: دانشمندان علوم ارتباطات، وظایف رسانه‌ها را در ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی بررسی کرده‌اند. از بین کارکردهای مختلفی که آنها برای رسانه‌ها برشمرده‌اند، کارکرد اطلاع‌رسانی جایگاه ویژه‌ای دارد. در ایران رسانه‌ها می کوشند در چارچوب هنجارهای فقهی و توصیه های دینی، به کارکردهای مورد انتظار رسانههای مدرن دست یابند؛ زیرا اصلی‌ترین نیاز یک رسانه دینی، بهره‌گیری از نظریه و چارچوبی هنجاری برای سیاست‌گذاری، عملکرد بهتر و مناسب‌تر است.
این چارچوب بر اموزه‌های دینی استوار است و رسانه در نشر و پخش، آن را مبنای خود قرار می‌دهد. این مقاله تلاش دارد با توجه به نظریه های هنجاری و تکیه بر نظریه هنجاری اسلامی و بررسی کتاب الهی و روایات امام معصوم(علیهم‌السلام) به روش اسنادی و با رویکرد استنباطی و تفسیری، اصول هنجاری حاکم بر اطلاع‌رسانی را شناسایی کند و به نگرش نظام‌مند دست یابد. سپس با استفاده از مفاهیم، و اطلاعات قابل ارائه درباره اطلاع‌رسانی که در اموزه‌های دینی آمده است، راهبردهای اساسی فقه شیعه در اطلاع‌رسانی را به دست آورد.
چشم‌انداز در حال ظهور صنعت خبر
علی‌اکبر فرهنگی، امید جهانشاهی
چکیده: این مقاله مروری بر تأثیر رسانههای اجتماعی بر روزنامه‌نگاری و ترسیم افق جدید در صنعت خبر است. رسانههای اجتماعی تأثیرات جدی بر پوشش خبری گذاشته‌اند و همچنین دسترسی به خبرها را ارتقا داده‌اند. رسانههای اجتماعی به مخاطب صدایی داده‌اند و موقعیت مخاطب را در کسب و کار خبری کاملا متحول کرده‌اند. برای توصیف این تحولات اساسی، به اختصار سه شکل نوظهور روزنامه‌نگاری را توضیح دادم که عبارت‌اند از: فراگیر، متغیر و شبکه‌ای. بر مبنای این فرم‌های جدید روزنامه‌نگاری، فضای حرفه‌ای و فرهنگ روزنامه‌نگاری به یک فضای شبکه‌ای تغییر کرده است.
از آنجا که روزنامه‌نگاری شبکه‌ای، تولید، توزیع و همچنین فرهنگ مصرف خبری تغییر داده است، سازمان‌های خبری باید رسانههای اجتماعی را در کسب و کار خبری‌شان لحاظ کنند. از این رو برخی سازمان‌های خبری پیشتازع استراتژی‌های مؤثری در این زمینه اتخاذ کرده‌اند که چند مثال از آنها ارائه کرده‌ام. در این مقاله کوشیده‌ام تا با ارائه تصویری کلی از تأثیر رسانههای اجتماعی بر روزنامه‌نگاری و کسب و کار خبری، چشم‌اندازی از صنعت در حال ظهور خبر ارائه دهم.
شناخت الگوهای مصرف سریال‌های غیررسمی
عبدالله گیویان، سمانه مهرپرور
چکیده: این مقاله به بررسی مصرف و دریافت جوانان تحصیل‌کرده از تماشای سریال قهوه تلخ می‌پردازد. شناخت تغییر الگوهای مصرف رسانه‌ای در استفاده از محصولات فرهنگی ـ رسانه‌ای غیررسمی هدف اصلی این پژوهش است. نظریات دریافت، مخاطب فعال، مصرف رسانه‌ای و سبک زندگی و مفهوم اجتماع چارچوب نظری تحقیق را تشکیل داده است. روش تحقیق به کار برده شده روش کیفی است که با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق به بررسی آرای 44 نفر از دانشجویان دانشکده صدا و سیما و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که مصاحبه‌شوندگان آگاهانه به تماشای سریال قهوه تلخ گرایش یافتند.
مصرف دی وی دی‌ها حق انتخاب محصولات رسانه‌ای را به مخاطب واگذار کرده است. شیوه‌های زندگی مخاطبان در نحوه مصرف آنان تأثیرگذار است و افراد متناسب با سبک زندگی و علایق فردی، بیننده این سریال شده‌اند. پیگیری سریال قهوه تلخ فقط به منظور گذران اوقات فراغت نیست و افراد برا مشارکت و حضور در اجتماع بینندگان این سریال به تماشای مجموعه پرداخته‌اند.
اهمیت و محدودیت رسانش پیام از دیدگاه حضرت امام خمینی رحمةالله علیه
احمدعلی قانع
چکیده: در این مقاله که عمده مطالبش گردآوری و نقل سخنان حضرت امام خمینی(رحمةالله علیه) بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران است، نگاه اسلام به میزان محدودیت‌ها در رسانش پیام خصوصا از طریق رسانههای جمعی را از دید یک فقیه اسلام‌شناس و متفکر انقلابی و فیلسوف عارف و کسی که بذر بیداری اسلامی را در قرن جاری در اذهان امت‌ها و ملت‌های مسلمان پاشید، ملاحظه می‌کنید. اجمال انچه در این مقاله آمده عبارت است از : نگاهی به وضعیت اسف بار رسانه‌ها در رژیم گذشته، لزوم توجه جدی دستگاه‌ها و مردم نسبت به رسانه ها و برخورد قاطعانه در موارد انحراف، معرفی تفرقه‌افکنی و تضعیف نظام اسلامی به عنوان یکی از افت‌های قلم و بیان، اظهارنظر پیرامون حدود مطبوعات و رسانه‌ها، اجرای قوانین اسلامآزادی واقعی است، لزوم ممیزی قبل از انتشار کتب و مجلات، تلاش برای اسلامی کردن کامل کتب و نشریات، رعایت قانون عقلی الأهم فالأهم، مجازات رسانههای خاطی بر حسب میزان انحراف آنها و نیز دامنه پخش و تیراژ مطبوعات، عدم جواز فریبنده بودن تیتر روزنامه‌ها به قصد فروش بیشتر، اهمیت رسانه صدا و سیما نسبت به رسانههای دیگر و لزوم پیاده‌کردن اسلام و نه راضی نگه داشتن شرق و غرب.
شماره 89 فصلنامه علمی ترویجی وسایل ارتباط جمعی به صاحب امتیازی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به مدیر مسؤولی محمدمهدی انصاری ویژه زمستان 1391 در 206 صفحه و به قیمت 4000 تومان منتشر شد./907/ن601/ع
ارسال نظرات