اصول فقه اصلی‌ترین علم پایه در تدوین علوم اسلامی و انسانی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدصادق محمدی، رییس انجمن اصول فقه و جمعی از اساتید درس خارج حوزه علمیه و اعضای این انجمن، پیش از ظهر امروز با حضرت آیت‌الله حسین مظاهری رییس حوزه علمیه دیدار کردند.
ارائه گزارشی از فعالیت‌های انجمن، بیان اهمیت همکاری علمای قم و اصفهان، بررسی و پیشنهاد ایجاد دفتر انجمن اصول فقه از اهداف دیدار اعضای هیأت مدیره انجمن اصول از سوی حجت‌الاسلام محمدی مطرح شد.
وی با بیان این‌که اصول فقه شیعه در حوزه‌های علمیه به صورت کاربردی آموزش داده نمی‌شود، گفت: از این جهت در بین اذهان طلاب دغدعه‌ها و ابهاماتی از جهت بی‌ثمر بودن اصول فقه به وجود آمده تا آن جایی که برخی از اساتید حوزه علمیه نیز بر این باور هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی با تأکید بر این‌که اصول فقه کاربردی است و باید در آموزش کاربردی محور تلاش کرد، ابراز کرد: نکته دیگر این‌که روش اصول فقه حاشیه محوری بوده است، حاشیه‌محوری بسیار عالی است و برای عمق مطالب علمی لازم است.
وی خاطرنشان کرد: اما باید توجه داشت که این حاشیه‌محوری برای افراد متخصص و اهل فن کارآیی دارد، اما برای طلاب متوسط و مبتدی کاربرد چندانی ندارد، باید کاری کرد تا علم اصول برای این سطوح مختلف ثمره‌محور شود، و آن را این‌گونه به طلاب تحویل دهیم.
ممتحن سطوح عالی و خارج حوزه بیان کرد: ساختار علم اصول کارآیی کافی برای ارائه مسائل علم اصول را ندارد، برای این‌که نمونه موفقی از ساختار بیان شود، حلقه ثانیه شهید صدر مثال خوبی است، وی قبل از هر مسأله‌ای آن مبانی و مبادی که آن مسأله بر آن‌ها متوقف است بیان کرده است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال قبل از اجتماع امر و نهی مسأله تضاد بین احکام را طرح کرده است، فرق بین حکم تکلیفی و حکم وضعی را مطرح نموده است، این روش که به مبادی‌پژوهی معروف است، کارآیی بسیار پرفایده‌ای در زمینه آموزش و پژوهش در اصول فقه فراهم می‌آورد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی با بیان این‌که اصول فقه می‌تواند در غیر از فقه حضور جدی داشته باشد، افزود: به عنوان مثال اصول فقه در تفسیر می‌توان با رویکرد اصولی آیات قرآن را تفسیر و معنا کرد، به عنوان مثال علامه طباطبایی در آیه «إن جهنم لمحیطة بالکافرین»، فرموده است که بنابر این که مشتق حقیقت در تلبس است، جهنم در همین حال حاضر محیط بر کافران است.
اصول فقه در همه علوم کارآیی دارد
وی ادامه داد: این یک رویکرد اصولی به آیات قرآن است، بر این اساس می‌توان اصول فقه را اصلی‌ترین علم پایه‌ای در تدوین علوم اسلامی و علوم انسانی مبتنی بر متون دینی دانست و افزون بر این اصول فقه می‌تواند در علم کلام، اخلاق کارآیی بسیار جدی داشته باشد.
استاد درس خارج حوزه علمیه مباحث الفاظ اصول و همچنین مباحث عقلی اصول را دارای کارآیی در علوم مختلف دانست و گفت: نکته دیگر این است که اصول فقه شیعه می‌تواند به عنوان قوی‌ترین دانش حوزوی که کاملا بومی است، در دنیای اسلام معرفی شود.
وی با اشاره به این‌که اصول فقه حتی می‌تواند به عنوان یک علم جهانی به جهت ارتباط با علومی مانند هرمنوتیک به دنیا معرفی شود و این یک نوع تبلیغ برای معرفی واقعی شیعه به دنیا اسلام است، اظهار کرد: همچنین در علم اصول کارهای بسیار زیادی باید انجام شود، به عنوان مثال تفکیک امور حقیقی از امور اعتباری و شناساندن کارایی امور حقیقی که می‌تواند در علم اصول به کار رود و حذف آن امور حقیقی مثل تسلسل از دانش علم اصول لازم است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی خاطرنشان کرد: نکته آخر این است که در دنیای امروز برای تقویت یک علم یا یک برنامه‌ای یک روزی را معرفی می‌کنند، به عنوان مثال روز جهانی فلسفه، روز جهانی فیزیک که این روز می‌تواند نقش مؤثری در تقویت ابعاد مختلف آن علم ایفا کند.
وی ابراز کرد: علم اصول یکی از این علوم است که به عنوان اصلی‌ترین پایه علم اصول می‌تواند یک روز مشخصی برای آن قرار بگیرد و دبیرخانه‌ای برای آن انتخاب شود، که ابعاد مختلف علم اصول را که مغفول مانده است، تعقیب کند.
روز وفات علامه بهبهانی به عنوان روز علم اصول نام‌گذاری شود
رییس انجمن علم اصول با اشاره به این‌که به جهت تلاش گسترده علمی علامه وحید بهبهانی، بعد از تسلط اخباری‌گری در حوزه که به دو قرن طول کشید، می‌توان ایشان را به عنوان مجدد علم اصول معرفی کرد، به این نکته پرداخت که برخی از اساتید و بزرگان حوزه علمیه این عنوان را برگزیده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: به جهت عظمت علمی علامه بهبهانی و مبارزه با اخباری‌گری و پرورش دادن شاگردانی مانند علامه بحرالعلوم(ره) مناسب است که روز وفات ایشان به عنوان روز علم اصول معرفی شود که این امر از سوی مراجع عظام قم مورد تأیید قرار گرفته است.
وی در ابتدای این دیدار با بیان این حدیث از امام رضا(ع) که «علینا القاء الاصول الیکم و علیکم التفریع» و با قدردانی و تشکر از حضرت آیت‌الله مظاهری گفت: جمع حاضر همه از اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه هستند و انجمن اصول فقه زیر نظر دو مرجع تقلید شیعه حضرت آیت‌الله سبحانی و حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی تأسیس شد و ادامه پیدا کرد.
استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به این‌که این انجمن از رهمنودهای حضرت آیت‌الله مظاهری استفاده می‌کند و همچنین زیر نظر ایشان فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهد، خاطرنشان کرد: انجمن اصول فقه با توصیه‌های مقام معظم رهبری، تأسیس شد و با نظر مراجع عظام به ویژه رهبر معظم انقلاب ادامه خواهد یافت.
وی با اشاره به این‌که پس از حضور حضرت آیت‌الله مظاهری در حوزه علمیه اصفهان، تحول عمیقی در حوزه پیدا شده است، بیان کرد: ما حاضر به استفاده از رهنمودهای شما هستیم و همچنین امیدواریم، حوزویان از وجود با ارزش شما حوزویان به نحو کامل استفاده کنند.
گفتنی است، سیدمحمدرضا علم الهدی، احمدی فقیه یزدی، سید احمد فاطمی، زارعی سبزواری، سیدمحمدصادق علم‌الهدی، فاضل گلپایگانی و خادم الذاکرین از اساتید سطح و خارج حوزه علمیه قم هستند که در دیدار با حضرت آیت‌الله مظاهری حضور داشتند./914/پ201/ب