دیدگاه نخبگان حوزه علمیه خراسان در یک همایش پژوهشی
خبرگزاری رسا ـ برخی از نخبگان حوزه علمیه خراسان، در پایان مراسم تقدیر از نخبگان پژوهشی و برترین‌های آموزشی به بیان نظرات و مطالبات خود از مسؤولان حوزوی پرداختند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نخبگان پژوهشی و آموزشی حوزه علمیه خراسان، هجده آبان از سوی مرکز مدیریت و به دست بزرگان حوزه علمیه خراسان تقدیر شدند که چهار نفر از این نخبگان در پایان مراسم به ارائه نظرات و مطالبات خود پرداختند.
بنابر این گزارش، حجت‌الاسلام جواد ایروانی، نخبه حوزه علمیه خراسان، مقوله تولید علم و جنبش نرم‌افزاری را از نیازهای اصلی عصر حاضر و از مطالبات مهم رهبر فرزانه انقلاب عنوان کرد و گفت: اگر چه در عرصه علوم تجربی و پایه و دانش پزشکی پیشرفت‌های فراوان و گاه خیره‌کننده‌ای به دست آمده است؛ اما در عرصه علوم انسانی متأسفانه در آغاز راه هستیم.
مباحث تکراری از عناوین پژوهشی حذف شود
وی، پیشرفت در این علوم و بومی سازی علوم انسانی را نیازمند تلاش شبانه روزی حوزه و دانشگاه، برنامه‌ریزی‌های آموزشی و پژوهشی و نیز هدایت تحقیقات به این سمت دانست و گفت: نه تنها در مباحث میان رشته‌ای که در زمینه متون اسلامی همچون فقه٬ قرآن و حدیث نیز نو آوری‌های چشمگیر و درخور توجهی مشاهده نمی‌شود و غالبا همان مباحثی که در طول قرن‌ها مطرح بوده و چکش کاری شده٬ در آموزش و پژوهش دوباره مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی پیشنهاد کرد: بازنگری در متون درسی و برنامه آموزشی، تقویت جایگاه تحقیق و پژوهش در نظام آموزشی به‌ویژه تقویت تحقیقات کلاسی از پایه چهارم به بعد، ارزیابی و رتبه‌بندی استادان با معیارهای مشخص که از جمله آنها میزان پژوهش‌ها و مقالات علمی باشد و نیز برگزاری و تقویت کارگاه‌های آموزشی تدوین پایان‌نامه و مقاله علمی‌پژوهشی، در این خصوص پیشنهاد می‌شود.
آسیب‌شناسی روزآمدی حوزه علمیه در زمینه آگاهی از آسیب‌های معنوی در جامعه و ارائه راهکارها
همچنین حجت‌الاسلام علی ناصری راد، نخبه حوزه علمیه خراسان نیز گفت: حرکت انسان معاصر به سوی دنیای مدرن٬ زندگی را برایش پیچیده و از مشغله‌های فراوان پر کرده است، بدین جهت در صده اخیر و به‌ویژه بعد از جنگ جهانی دوم٬ جهان شاهد رویکرد گسترده و شتاب زده به سوی معنویات و عرفان بوده است که در کشور اسلامی ایران نیز شاهد گسترش روز افزون فرهنگ‌های وارداتی هستیم.
وی با اشاره به برخی آمار و اطلاعات درباره گسترش این مکاتب در کشور، به محتوای این عرفان‌ها پرداخت و گفت: مخالفت با ادیان الهی٬ ترویج پلورالیسم دینی٬ جایگزین نمودن انسان به جای خدا٬ نفی مرجعیت خدا و پیامبران و مراجع دینی و جایگزین نمودن رهبران جعلی٬ ترویج تناسخ به جای معاد٬ نفی عقلانیت٬ ترویج تفکرات التقاطی٬ شریعت گریزی و فقه ستیزی و مواردی دیگر، محتوای این مکاتب است.
پیشینه عرفانی ایران، زمینه رغبت بیشتر به فرق مختلف
وی با اشاره به جذابیت عرفان‌های کاذب در قالب‌های مختلف و سرعت افزایش آنها در میان نسل جوان گفت: ایران با کشورهای دیگر متفاوت است، زیرا حافظه تاریخی آن٬ عرفان و معنویت است٬ آثاری چون دیوان حافظ٬ بوستان و گلستان سعدی٬ سنایی غزنوی و نثر مسجع خواجه عبدالله انصاری و مانند آن برای ایرانیان شناخته شده هستند و این علاقه مندی به معنویات زمینه پذیرش و تأثیر مکاتب وارداتی معنویت‌گرا را افزایش می‌دهد.
این نخبه حوزوی، فعالیت و گسترش اینگونه مکاتب انحرافی را به دلایلی همچون نیاز مردم به اخلاق و معنویت در زندگی، تصمیم دشمنان به استحاله فرهنگی جامعه اسلامی، کوتاهی رهبران فرهنگی جامعه در زمینه برآورده کردن نیازهای اخلاقی و معنوی، نبود رشته‌های تخصصی در زمینه اخلاق و تربیت اسلامی به صورت کارآمد در حوزه‌های علمیه و نیز محوریت نداشتن آموزش قرآن و حدیث به صورت جامع در حوزه‌های علمیه به عنوان دروس اصلی، دانست که باعث می‌شود میدان برای حضور و فعالیت دیگران باز بماند.
وی نیز پیشنهاد کرد: وارد شدن طلاب بعد از پایان سطح دو در حوزه تخصصی اخلاق و معنویت اسلامی، برگزاری دوره‌های آشنایی با ادیان و فرقه‌های فعال در کشور، ورود جدی به عرصه مسائل جوانان و برگزاری دوره‌های آشنایی با مشکلات آنها، آموزش مباحث تطبیقی و میان رشته‌ای، آشناسازی طلاب با رشته‌های گوناگون علوم انسانی با برگزاری کلاس‌های کوتاه مدت و نیز تلاش حوزه علمیه در راستای تبیین میراث عظیم معنویت اسلامی با بیانی نو و مناسب با نیازها و مشکلات معاصر از راه‌کارهای این عرصه است.
استفاده از نظرات نخبگان، شکوفایی و افتخار هر نهادی است
حجت‌الاسلام جعفر فغانی، نخبه حوزوی و استاد حوزه علمیه خراسان نیز گفت: مسؤولان حوزه علمیه باید بیشتر خود را در معرض انتقادات نخبگان قرار دهند تا از تفکرات و رویکردهای آنها نهایت استفاده را جهت برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی داشته باشند.
وی با پیشنهاد تشکیل صندوق حمایت از نخبگان گفت: در شرایط اقتصادی امروز٬ دغدغه‌های معیشتی طلاب جوان می‌تواند بازدارنده از امر آموزش جامع و کارآمد باشد، زیرا شکوفایی و افتخارات هر نهاد و مجموعه‌ای به برکت وجود نخبه‌های آن مجموعه است و نخبگان هر مجموعه جزء ارکان و سرمایه‌های آن مجموعه محسوب می‌شوند.
مشکلات معیشتی در شهرستان‌ها مانع هجرت استادان است
وی با تأکید بر ضرورت نخبه‌پروری به وسیله دقت در جذب طلبه، فراهم کردن امکانات علمی و بسترهای مناسب مثل استاد خوب را از نکات مهم دانست و گفت: در شهرستان‌های استان، خلأ استاد در همه سطوح کاملا جدی است و تا زمانی که سطح رفاه و معیشت در شهرستان‌ها تفاوت چشم‌گیری با مرکز استان داشته باشد٬ رقبتی برای رفتن استاد به شهرستان‌ها به وجود نخواهد آمد و با نبود استاد خوب٬ نخبه پروری امری محال و یا مشکل است و دیگر نباید حتی خبری از ادبیات نامی و غنی خراسان قدیم گرفت.
این استاد حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: تقویت بنیه اخلاقی و علمی حوزه علمیه، راهی جز تقویت و تکریم کامل استاد ندارد٬ زمانی مرکز مدیریت حوزه می‌تواند از یک استاد، مطالبه تربیت طلبه به معنای واقعی کلمه که جامع همه صفات خوب است را داشته باشد که امکانات خوب و در حد و شأن آن استاد را در اختیارش قرار دهد.
ویژگی‌های درس خارج
وی در بخش دیگری از سخنان خود به ویژگی‌های درس خارج پرداخت و گفت: درس خارج باید پژوهش محور و محققانه باشد نه این‌که صرفا تبیین نظریات دیگران صورت گیرد، مسائل مستحدثه باید مطرح شود٬ بر اساس مطالبات رهبری مبنی بر ضرورت تبیین فقه حکومتی به معنای خاص٬ دست کم سه کرسی تدریس فقه حکومتی راه اندازی شود، همچنین درس خارج برای همه طلاب ضرورت ندارد.
درس خارج برای همه طلاب ضروری نیست
وی توضیح داد: هر کس استعداد و انگیزه کافی برای ادامه تحصیل در درس خارج را داشت شرکت فعال می‌کند و اینجا است که حضورش عاشقانه و عاقلانه خواهد بود و دل به درس می‌دهد و نه تن! که برای کسانی که رشته آنها ارتباط کمی با درس خارج دارد٬ گذراندن این دوره اتلاف عمر محسوب می شود؛ همچنین درس خارج در قم 4 سال است و در مشهد 8 سال که می‌توان گفت یکی از این دو اشتباه است.
حجت‌الاسلام محمدعلی عصمتی، نیز با اشاره به رهنمودهای مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیر خود در خراسان شمالی، گفت: ایجاد روحیه جهادی و معنوی برای فراگیری مباحث علمی و نیز تلاش برای به دست آوردن راهبردی نوین جهت بارور ساختن فقه در زندگی روزمره مردم و اداره جهان با فقه و تفکر شیعی که لازمه آن ایجاد دروس فقهی گوناگونی در مسائلی همچون فقه فردی٬ فقه خانواده٬ فقه سیاسی و حکومتی است، از نکات مهم مورد مطالبه رهبری است.
انقلابی بودن و انقلابی ماندن طلاب ضروری است
وی، ایجاد روحیه کتاب‌خوانی و آشنایی با افکار امام(ره) و قدرت تجزیه و تحلیل افکار ایشان، کار فرهنگی٬ تبلیغی و ارتباط مشاوره‌ای با مردم با رویکرد به مناطق مختلف٬ ارتباط با دانشگاه‌ها و جوانان، داشتن دانش بالا و روابط عمومی عالی که باعث ایجاد و نشر فرهنگ اسلامی در سطح جامعه است، انقلابی بودن و انقلابی ماندن طلاب را نیز از دیگر موارد دانست.
وی در پایان گفت: با توجه به این‌که روحانیت رکن اساسی انقلاب بوده و هست٬ طلاب از هرکای که موجب بدبینی و بی‌اعتمادی مردم به نظام می‌شود، پرهیز کنند که امام(ره) فرمودند«حفظ نظام از اوجب واجبات است.»، مقام معظم رهبری نیز تضعیف نظام را حرام شمرده و در ادامه فرمودند«حوزه‌های علمیه باید خود را سربازان نظام بدانند و برای نظام کار کنند و بر ای نظام دل بسوزانند»./932/ز503/س
ارسال نظرات