الهدایة الی من له الولایة
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، رساله «الهدایة الی من له الولایه» از جمله تقریرات درس حضرت آیت الله سیدمحمدرضا گلپایگانی است که از سوی آیت الله احمد صابری همدانی نوشته شده است.
این اثر بخشی از مباحث بیع است و در ضمن آن از ولایت پدر، جد، فقیه حاکم و عدول مؤمنین سخن گفته شده است. بحث طبق روال کتاب مکاسب شیخ انصاری آغاز شده، ابتدا شؤون سه‌گانه ولایت فقیه مطرح شده، سپس کیفیت ولایت فقیهان و انواع تصرفات آنان مورد بحث قرار گرفته است. قبل از اثبات ولایت فقها، ولایت پیامبر(ص) و امام معصوم تبیین و دلایل مختلف آن تشریح شده است.
مؤلف، بحث از اینکه «آیا پیامبر و امام ولایت تصرف در نفوس و اموال مؤمنان را بدون رضایت آنان دارند ـ هر چند به ضرر آنان باشد ـ یا نه؟» بی مورد دانستهاند، چرا که آنان معصومند و ممکن نیست که اقدامی به ضرر و زیان مؤمنان انجام دهند هر چند ظاهر ادلّه ولایت شامل این نوع ولایت هم میشود. بحث مهم آن است که همان طور که آنان در احکام شرعی و اجتماعی ـ سیاسی ولایت دارند، آیا در امور عادی هم دارای ولایت هستند یا نه؟ تحقیق و انصاف و مقتضای مذهب آن است که اطاعت پیامبر(ص) در همه امور حتی امور عادی و شخصی واجب است چون جعل و تشریع ولایت برای یک شخص مستلزم همین معناست والاّ امر ولایت استحکام پیدا نخواهد کرد. نسبت به تصرفاتی که دیگران انجام میدهند، تنها اموری که از شؤون ریاست و حکومت بشمار میرود، مشروط به اذن آنان است، ولی در امور دیگر اذن آنان ضرورتی ندارد. در عصر غیبت نیز اموری که انسان میداند اذن امام در آن دخالتی ندارد، مثل امر به معروف و نهی از منکر برای آشنایان به این تکلیف نیازی به اذن آنان ندارد. در بحث ولایت فقیه عدم ولایت تامه مطلقه را برای فقیه به این معنا که فقیه حق تصرف در اموال را داشته باشد و بر مردم اطاعت مطلق لازم باشد، مسلم دانسته و به بحث از نصوص و ادلّه پرداختهاند. در ضمن متذکر این نکته شدهاند که تولی امر امت و تصدی امور عمومی را امری دشوار توصیف کردهاند که هر کس نباید به خود اجازه دخالت در آن را بدهد، هر چند اهلیت و شایستگی آن را هم داشته باشد. مؤلف اجرای حدود را یکی از مناصب فقها در عصر غیبت دانسته و به سه دلیل در این زمینه استناد کرده است. در پایان این مسأله ولایت حسبه مورد بحث قرار گرفته است.
کتاب «الهدایة الی من له الولایة» به قلم احمد صابری همدانی از تقریرات در خارج فقه حضرت آیت الله گلپایگانی است که در 104صفحه با قطع وزیری منتشر شده است./916/ن602/ع