وظیفه روحانیت نگهبانی از دین است/ تفکر و تعقل ضامن بقای نظام اسلامی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی استاد خارج فقه حوزه علمیه در جلسه «اختتامیه دروس خارج فقه و اصول مرکز فقهی» که عصر امروز سه شنبه در دفتر آیت‌الله فاضل لنکرانی برگزار شد، ضمن تبریک اعیاد مبارک ماه شعبان و تشکر از اساتیدی که در این دوره به تعلیم پرداختند، گفت: احیای حوزه علمیه تهران یکی از ضرورت های شیعه و نظام اسلامی است.

وی افزود: تهران باید مانند گذشته دارای فقیه، حکیم و مفسر باشد، با توجهاتی که در این اواخر نسبت به حوزه تهران شده آینده روشنی برای این شهر وجود دارد.

طلاب به شناخت عقل بپردازند
استاد خارج فقه حوزه علمیه تصریح کرد: هر انسانی به ویژه یک طلبه علوم دینی باید موضوع عقل و تعقل را دنبال کند، انسان اگر در زندگی موفق می شود به این دلیل است که تا حدی عقل و ظرفیت آن را شناخته و آن را به کار می گیرد.

وی افزود: اگر در یک مجموعه یک مدیر فهیم و عاقل وجود باشد آثار خوبی به جا خواهد گذاشت، در روایات اهل بیت(ع) یکی از عناوینی که به آن اهمیت داده شده بحث عقل است، البته در فقه و اصول درباره عقل سخن به میان آمده است.

آیت الله  فاضل لنکرانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: گاهی گفته می شود علم اصول تورم پیدا کرده که البته بنده با این موضوع مخالف هستم، البته در سالهای اخیر بزرگان اصولی درباره موضوعی مانند «حسن و قبح عقلی» سخنان خوبی دارند ولی در گذشته در این مورد مباحث بیشتری گفته شده است.

استاد خارج فقه حوزه علمیه ادامه داد: اطاعت از خدا بر محور عقل و تعلم نیز این چنین است، در کتاب اصول کافی روایتی از امام کاظم(ع) وجود دارد که می فرمایند؛ انسان اگر بخواهد در زندگی اش موفق شود باید خداوند را اطاعت کند و طاعت به علم است، زمانی در حوزه ها می گفتند این همه بحث و درس و مبانی فقهی و اصولی وجود دارد که اگر اینها باشد ولی توحید دچار مشکل باشد چه فایده دارد، اگر انسان مُلا شود و توحید نداشته باشد فایده ندارد، سوال این است که آیا انسان بدون این علوم می‌تواند به توحید برسد؟

وی ابراز داشت:  آیا با بی‌دقتی در فقه می توانیم به توحید برسیم، آیا بدون فقه می توان به توحید رسید؟ گاهی در برخی مجلات گفته می شود شخصی که دروس حوزوی نخوانده دارای مراتب توحیدی است، نقل شده یکی از عرفا به شاگردان خود توصیه می کرده که قبل از اینکه به شهود برسید درس بخوانید.

آیت الله  فاضل لنکرانی در قسمت دیگری از سخنان خود اظهار کرد: سنت خداوند این است که کسب علم بدون تعلم ممکن نخواهد بود، علم به این معنا است که انسان بداند چرا این مساله حرام یا حلال است، در روایت آمده؛ تعلم نیز به وسیله عقل محکم می شود، یعنی انسان اگر در کنار علم عقل داشت علمش مهار شده و او را به مراحل بالا می ببرد ولی اگر چنین نبود همین علم انسان را نابود می‌کند.

وی افزود: اطاعت خدا و مساله علم دو موضوعی الهی و در گرو عقل است، انسان باید به علم بها دهد، بسیاری از انسان ها در دنیا زندگی کرده و از عقل استفاده نمی کنند، امام کاظم(ع) می فرمایند؛ انسان عاقل کسی است که از دنیا اگر چیز کمی داشته باشد می گوید کافی است و باید علم و حکمت داشته باشم.

رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) تاکید کرد: ما برای مسائل فردی و اجتماعی و حتی برای اخلاقیات و یا تهدیب و سیر و سلوک باید عقل را بشناسیم، اگر رکوع و سجود در کنار عقل نباشد فایده ای نخواهد داشت که امروز می بینیم تکفیری ها نماز می خوانند ولی از عقل برخوردار نیستند.

وی ادامه داد: اگر انسان در مسیر علمی و عبادی خویش عقل را روشن نگه ندارد نه تنها این عبادات وی را به جایی نخواهد رساند بلکه او را به زمین خواهد زد، افرادی که به سرعت تابع یک جریان سیاسی قرار می گیرند قوه تعقل خویش را به کار نمی گیرند.

تفکر و تعقل ضامن بقای نظام اسلامی
اعضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه بقای نظام اسلامی مرحون این عقل و تعقل خواهد بود، خاطرنشان کرد: آحاد مردم و روحانیت باید در حقیقت تعقل کنند، رهبری در شناخت دشمن تاکید فراوان دارند، ایشان به عقل اشاره دارند که باید بیدار باشد، اینکه برخی می گویند فقط باید به درس و بحث پرداخت و دشمن شناسی را کنار بگذاریم دچار توهم شده اند.

وی ادامه داد: یکی شئونی که در روایات برای روحانیت بیان شده این است که حافظ دین است، یک خطیب اگر بهترین سخنرانی را انجام دهد و به فکر حفظ دین نباشد فایده ندارد، امام راحل(ره) حوزه های علمیه را که در حد مبین قرار داشتند را بالا آورد، در نقطه ای که روایات برای وارثان انبیا به حافظ دین بیان می‌شد، یک طلبه باید نگهبان دین باشد.

وظیفه اصلی روحانیت حفظ دین است
آیت الله فاضل لنکرانی گفت: این موضوع زمانی درک می شود که عقل خود را به کار گیریم، اینکه برخی می گویند وظیفه حفظ دین بر عهده خداوند است صحیح نیست زیرا دیگر امر به معروف و نهی از منکر دیگر کاربردی نخواهد داشت، وظیفه اصلی روحانیت حفظ دین است، البته در نحوه اجرا ممکن است اختلاف نظر وجود داشته باشد اما باید دید عقل چه راهی برای انسان پیشنهاد می کند تا  دین خود را حفظ کند.

علت بقای روحانیت در تاریخ محصور نبودن در زمان است
استاد خارج فقه حوزه علمیه تصریح کرد: باید سوال کرد آینده حوزه های علمیه چه خواهد شد؟ یکی از علل بقای روحانیت در طول تاریخ این بوده که بزرگان خود را محصور زمان خود نمی کردند، امام راحل(ره) خواستار بقای اسلام بودند، ما برای آینده شیعه مسؤول هستیم، باید باور کنیم همه طلاب و بزرگان نسبت به آینده شیعه مسؤول هستند.

وی افزود: روحانیت باید تلاش برای کسب علم را افزایش دهد، امکانات روحانیت برخلاف تصور مردم بسیار محدود بوده و البته باید وظیفه خود بدانیم که درس خواندن را افزایش دهیم.

 یکی از آسیب های کنونی حوزه ترمی ساعتی بودن دروس است
آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی با بیان اینکه امروز صدای اسلامی و شیعه در دنیا بلند شده و مردم از آن استقبال می کنند، گفت: باید به همان روش سابق برگردیم، ترمی ساعتی بودن دروس یکی از آسیب های کنونی روحانیت شده است، یک روحانی باید آنقدر قوی باشد که هیچ بادی آن را نلرزاند، مسؤولان حوزه ها باید به فکر تربیت روحانی مانند گذشته با نیازهای امروز باشند، درس خواندن باید مانند گذشته عمیق باشد.

وی ادامه داد: شنیده شده می خواهند برخی متون درسی را تغییر دهند و باید توجه شود که در این دهه نتایج خوبی را از حوزه ندیده ایم، امروز وقتی در حوزه ها درس عمیق می شود طلبه می گوید این موضوعات در امتحانات نمی آید بنابراین آن را نمی خوانم.

استاد خارج فقه حوزه علمیه گفت: امروز اگر یک طلبه به خاطر رسیدن جایگاه شغلی درس بخواند خود و علم را ضایع کرده است، باید به شیوه های گذشته برگردیم، عقل می گوید عمرت را فدای یک مدرک و حقوق نکن، البته مشکلات وجود دارد ولی طلاب باید علم خود را عمیق و قوی کنند، امروز دنیا از فقه شیعه خبر ندارد، فقه شیعه تنها یک شعار نیست بلکه برای دنیای امروز حرف دارد.

وی ادامه داد: بقای این نظام وابسطه به علمای مسلط به علوم فقهی است، گاهی برخورد برخی روحانیت با موضوعات دینی باعث بی احترامی به دین می شود، اگر بخواهیم برای دین و نظام اسلامی خدمت کنیم باید علم و مسائل علمی را بیشتر فرا گیریم./811/پ201/ج1